Co to jest LOGOPEDIA?
LOGOPEDIA to interdyscyplinarna nauka, zajmująca się aburzeniami komunikacji językowej. Według S. Grabiasa[1] logopedia jest „nauką o biologicznych uwarunkowaniach języka i zachowań językowych”.
Kto to jest LOGOPEDA?
LOGOPEDA to specjalista zajmujący się profilaktyką, diagnozą i terapią zaburzeń mowy (komunikacji językowej). Podmiotem jego oddziaływań jest człowiek na przestrzeni całego swojego życia, od momentu narodzin do późnej starości. Mowa bowiem kształtuje się od urodzenia, a do jej zaburzeń może dojść na różnych etapach życia.
Jakie są najważniejsze ZADANIA LOGOPEDY?
Do najważniejszych zadań logopedy zalicza się działania profilaktyczne ukierunkowane na prawidłowy rozwój mowy (w tym kształtowanie świadomości najbliższego otoczenia dziecka w tym zakresie), diagnozowanie (rozpoznawanie) i podejmowanie terapii zaburzeń mowy u dzieci, młodzieży, osób dorosłych w tym starych. Ze specjalistycznej pomocy logopedycznej korzystają np. dzieci z opóźnionym rozwojem mowy, osoby (w różnym wieku) z zaburzeniami artykulacji, głosu, jąkające się, po udarach, z chorobami demencyjnymi.
Co to jest DIAGNOZA LOGOPEDYCZNA?
DIAGNOZA LOGOPEDYCZNA to proces, którego celem jest dokładne i staranne rozpoznanie zaburzenia mowy. Składa się na nią badanie wszystkich aspektów mowy (mówienia i rozumienia) uzupełnione o wywiad logopedyczny z pacjentem i jego rodziną, a także interpretacja wyników badań od innych specjalistów np. psychologa, czy lekarzy różnych specjalności (w zależności od potrzeb, np. neurologa, audiologa, ortodonty). Celem diagnozy logopedycznej jest ustalenie przyczyn zaburzenia mowy, dokładny opis jego objawów oraz zaplanowanie terapii logopedycznej ukierunkowanej na eliminację występujących nieprawidłowości, poprawę umiejętności komunikacyjnych.
Diagnoza wad wymowy polega na określeniu:
– głosek, które są nieprawidłowo wypowiadane,
– sposobu wadliwiej wymowy głosek,
– przyczyn nieprawidłowych realizacji.
Jej celem jest także zaplanowanie procesu korekcji wad wymowy.
BADANIE PRZESIEWOWE w logopedii
W logopedii oprócz pełnego badania logopedycznego istnieją badania przesiewowe. Ich celem jest wytypowanie osób, które powinny zgłosić się do logopedy, ponieważ stwierdza się u nich pewne nieprawidłowości lub należą do grup ryzyka wystąpienia zaburzeń mowy. Prowadzi się je w ramach profilaktyki logopedycznej.
Co to są WADY WYMOWY?
WADY WYMOWY (inaczej zaburzenia artykulacji, wadliwa wymowa głoski/głosek, wada artykulacyjna) to odstępstwa od ogólnopolskich norm wymawianiowych, na skutek braku umiejętności/niemożności jej wypowiedzenia, to błędna realizacja głoski lub głosek Do wad wymowy nie zalicza się: nieprawidłowości artykulacyjnych wynikających z nieukończonego procesu rozwoju mowy dziecka[2], wymowy gwarowej lub błędów wymowy, czyli odstępstw od normy wymawiania spowodowanych niewiedzą, czy złym przyzwyczajeniem.[3]
Bibliografia:
[1] S. Grabias, O ostrość refleksji naukowej. Przedmiot logopedii i procedury logopedycznego postępowania. W: S. Milewski, K. Kaczorowska-Bray (red.), Logopedia. Wybrane aspekty historii, teorii i praktyki. Wyd. Harmonia Universalis, 2012, s. 57
[2] B. Ostapiuk, Standard postępowania logopedycznego w dyslalią ankyloglosyjnej. W: Logopedia nr 37, 2008, s. 141-166.
[3] G. Jastrzębowska, Logopedia – pytania i odpowiedzi. Podręcznik akademicki. Interdyscyplinarne podstawy logopedii. Tom I, Uniwersytet Opolski, Opole 2003.